«Не саступаю нікому»: новыя аспекты вывучэння творчасці Мікалая Гусоўскага

Abstract

У артыкуле разглядаецца комплекс літаратуразнаўчых пытанняў, звязаных з высвятленнем ідэйна-мастацкай спецыфікі цэнтральнага твора беларускай паэзіі эпохі Рэнесансу – паэмы «Песня пра постаць, дзікасць зубра і паляванне на яго» (Кракаў, 1523) Мікалая Гусоўскага. Гэтыя пытанні высвятляюцца на падставе аналізу арыгінальнага тэксту, а таксама праз прызму меркаванняў беларускіх і замежных даследчыкаў творчасці Мікалая Гусоўскага. Найбольшая ўвага звяртаецца на асаблівасці метрыкі, а таксама на ролю дзеясловаў руху ў стварэнні дынамічнай мастацкай выявы. Прапануецца арыгінальная канцэпцыя спосабу кампазіцыйнага члянення твора. Асобна вырашаецца пытанне пра аб’ект мастацкага апісання ў паэме, якое набыло дыскусійны характар у апошнія гады. Вобразна-мастацкая сімволіка і тэматычная дамінанта паэмы разглядаюцца праз прызму эстэтычнай праграмы аўтара. Робяцца высновы пра адметнасць яго творчай методыкі, якая, у сваю чаргу, супастаўляецца з эстэтычнымі поглядамі беларускага першаасветніка, сучасніка паэта Францыска Скарыны. У артыкуле прэзентуюцца разнастайныя інтэрпрэтацыі разумення мастацкай спецыфікі «Песні пра зубра», у тым ліку не прадстаўленыя ў ранейшых даследаваннях канцэпцыі замежных вучоных (Томаса Ветэйкіса, Кшыш-тафа Кёлера, Андрэя Садаморы).